Θλίψη. Και εκνευρισμός. Και μετά πίκρα. Και πάλι εκνευρισμός,θυμός πολύς. Κάθε μέρα τα ίδια. Χρόνια ολόκληρα. Δεν αλλάζει τίποτα. Δε θα αλλάξει τίποτα. Συζητήσεις επί συζητήσεων. Διάλογοι “φτιαχτοί”. Αυτοματοποιημένες ομιλίες δίποδων,τέλειων ανθρωποειδών. Σαν άνθρωποι κανονικοί! Αλλά αποκλείεται να είναι…Οι άνθρωποι εκφράζουν απόψεις,ανταλλάσσουν επιχειρήματα,μάχονται με σημαία αυτό που πιστεύουν. Και αυτό που πιστεύουν,είναι…αυτό που πιστεύουν. Εκείνοι. Που μόνοι τους το σχημάτισαν. Που με το δικό τους μυαλό το μορφοποίησαν. Που από τις δικές τους εμπειρίες συγκέντρωσαν τα δομικά στοιχεία των θεμελίων του. Που από βιβλία,άλλους ανθρώπους,ξένες χώρες πρόσθεσαν τα συστατικά της ανωδομής. Που με το δικό τους κριτήριο επιστέγασαν το οικοδόμημα. Που με τη δική τους κρίση καταστάλαξαν σε δυο λόγια,τα οποία συνοψίζουν τη θέση τους. Τη δική τους θέση. Για τους ανθρώπους και τα πράγματα – γύρω τους και μακριά τους. Για τα ασήμαντα και τα σημαντικά. Για τα καθημερινά και τα “κυριακάτικα”. Για τα συνηθισμένα και τα έκτακτα. Για τα “δικά τους”και για των “ξένων”. Για τους ίδιους και για τους άλλους. Για το χρέος,το έλλειμμα,την “τρόικα”,το “Ταμείο”. Για τα βιβλία. Όχι για τα βιβλία “σκέτο”–για αυτά,ουδέποτε έγινε ή πρόκειται να γίνει ουσιαστική συζήτηση στην Ελλάδα. Για τα σχολικά βιβλία,τα “διδακτικά”,του Οργανισμού Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων. Και για την πρώτη μέρα στο σχολείο.
Τι χάλι κι αυτό με τα σχολικά βιβλία. Την εντέκατη μέρα του Σεπτεμβρίου αρχίζουν τα μαθήματα στην ελληνική επικράτεια – νόμος το ορίζει και αυτό,σε ισχύ από πολλά χρόνια. Τι εμποδίζει,λοιπόν,κάθε υπεύθυνο να πράξει τα δέοντα,ώστε τα βιβλία να βρίσκονται ως τις 10 Σεπτεμβρίου στο γραφείο των καθηγητών κάθε σχολικής μονάδας;Μα ό,τι μπορεί να εμποδίσει και τον οδηγό ενός αστικού λεωφορείου να ανάψει τη μηχανή και να ξεκινήσει το δρομολόγιο ακριβώς την ώρα που πρέπει – δηλαδή την ώρα που έχει προκαθοριστεί να…πρέπει,όχι την ώρα που τον βολεύει τον ίδιο…Αβελτηρία στην αφετηρία – λεωφορείο και σχολείο στην ίδια μοίρα. Ένας κόσμος στην ίδια μοίρα. Ένα κράτος ολόκληρο βυθίζεται στην καταβόθρα της εγκληματικής ραστώνης,της εδραιωμένης απειθαρχίας,της συλλογικής αντίδρασης στο “νέο”,το “ξένο”,το “διαφορετικό”.
Και ύστερα αρχίζει ο “διάλογος”:ριπές μονοσήμαντων και αταβιστικών συλλογισμών,κακοσχηματισμένων σε συχνά ασύντακτες ως και πλήρως ακαταλαβίστικες φράσεις. Μα δεν ήξερε πότε αρχίζουν τα σχολεία η Αννούλα;Και ο Οργανισμός τι έκανε τόσους μήνες;Κάποιος πρέπει να πληρώσει. Θα πάει κανείς φυλακή;Και γιατί να παραδίδουν οι μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων τα βιβλία τους στους μικρότερους;Σιγά μην μπαίνει ο καθηγητής στην τάξη με το DVD – τότε να τον αντικαταστήσουμε εντελώς με μια φλατ σαρανταδυάρα χάι ντεφινίσιον! Ο δάσκαλος δίνει την ψυχή του στην έδρα – δεν μπορεί να παίρνει τρεις κι εξήντα. Γιατί οι σκουπιδιάρηδες δεν επιτελούν λειτούργημα;Δε δικαιούται επίδομα ανθυγειινής εργασίας ο εκφωνητής ειδήσεων από το ραδιοθάλαμο;Άμα καταργήσουμε και τον αγιασμό στα σχολεία,να κλείσουμε και τις εκκλησιές – εδώ είμαστε ορθόδοξοι,αυτά βρήκαμε,αυτά υπερασπιζόμαστε!
Και η παράνοια διογκώνεται,η συλλογική παράκρουση εντείνεται,το χάος ενισχύεται. Όπου η κοινή λογική ποδοπατιέται από τον εθισμό στο φανατισμό,το τέλος στην άκρη του δρόμου αποτελεί κόλαφο για ολόκληρη την κοινωνία. Όταν ο δημόσιος διάλογος,τον εικοστό πρώτο αιώνα,διαξάγεται με όρους ρωμαϊκής αρένας,κάποιους θα “φάνε”τα λιοντάρια στο τέλος…Όταν η πραγματικότητα,τα τεκμήρια,οι αποδείξεις,τα ξερά δεδομένα δίνουν τη θέση τους σε υποθέσεις,σε συνωμοσιολογικές θεωρίες,σε σαθρά επιχειρήματα και σε άναρθρες κραυγές φανατισμού και μισαλλοδοξίας,τότε η οπισθοδρόμηση και ο απομονωτισμός είναι τα νέα δεδομένα,η καινούργια πραγματικότητα που ξημερώνει…
Και βέβαια τα βιβλία έπρεπε να βρίσκονται ήδη στα χέρια των μαθητών,αφού έτσι ορίζει ο νόμος. Αλλά μήπως το σημερινό χάλι είναι μια ευκαιρία,για να ξανασκεφτούμε το θέμα “δωρεάν-καινούργια-ίδια-για-όλους-σχολικά-βιβλία-κάθε-χρόνο”;Στο Βερολίνο,π.χ.,κάθε σχολείο αποφασίζει για το ποια βιβλία θα διδαχθούν οι μαθητές – και σχεδόν όλα τα χρησιμοποιούν ξανά και ξανά,επί πολλά χρόνια – αν τα δείτε,όμως,θα νομίσετε πως μόλις βγήκαν από το πιεστήριο! Και μήπως ήρθε η ώρα να καταργήσουμε απολιθώματα του περελθόντος,όπως το ράντισμα των μαθητών και τον αγιασμό στην έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς;(Ίσως) άρμοζε τους προηγούμενους αιώνες,μα τώρα απηχεί την πραγματικότητα που βιώνουν οι σημερινοί μαθητές και ταιριάζει με όσα καταφέραμε να κατανοήσουμε και να πετύχουμε,τόσους αιώνες τώρα,ως ανθρώπινο γένος επάνω στη Γη;Επίδομα υπολογιστή έπαιρναν κάποτε στο Δημόσιο,ίσως θεσμοθετήθηκε επί εποχής… IBM 360,αλλά σήμερα,που εργασία χωρίς υπολογιστή είναι απλά…ανέκδοτο,γιατί το επίδομα υφίσταται ακόμη;
Δεν θέρω αν σιχαίνομαι περισσότερο κάτι από το περιβόητο σύνθημα μιας προπέρσινης “εκπαιδευτικής”διαδήλωσης στην Αθήνα:“Δε θέλουμε να αλλάξει τίποτα!”. Ή μάλλον ξέρω:αυτούς που,επί δεκαετίες,το εξέθρεψαν και τώρα απολαμβάνουν τους καρπούς του – για λίγο ακόμη,γιατί η λάβα της Πομπηίας καταπλάκωσε τους πάντες!
Ο Παναγιώτης Ανδριανέσης είναι δημοσιογράφος. Υπήρξε δημιουργός και αρχισυντάκτης του e-working της εφημερίδας ‘Ναυτεμπορική’.
