Μία κυρίαρχη άποψη λέει ότι ο κυβερνήσεις που επιβάλλουν μέτρα λιτότητας,ενώ ταυτοχρόνως αυξάνουν την φορολογική επιβάρυνση,κατά κανόνα τιμωρούνται από τους ψηφοφόρους στις εκλογές. Είναι όμως πάντα έτσι;
Όχι,απαντούν οι Αμερικανοί οικονομολόγοι που συνέταξαν έκθεση η οποία αναφέρεται στα εκλογικά αποτελέσματα δέκα χωρών μελών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Αναπτύξεως (ΟΟΣΑ),τα τριάντα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα συμπεράσματά τους,σε αρκετές χώρες μέλη του Οργανισμού –μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα–,κυβερνήσεις που εφάρμοσαν “αντιλαϊκές”πολιτικές δεν τιμωρήθηκαν από τους ψηφοφόρους.
Αντιθέτως,σε κάποιες περιπτώσεις όπως η κ. Μ.Θάτσερ στο Ηνωμένο Βασίλειο,ενισχύθηκαν από το εκλογικό σώμα. Στην δε βρεταννική περίπτωση,για να επανέλθει στην εξουσία,το Εργατικό Κόμμα υιοθέτησε αρκετά από τα μέτρα της Μ.Θάτσερ στα οποία φόρεσε κοινωνικό μανδύα. Στην Λετονία,η επανεκλογή της κυβέρνησης έδειξε ότι οι ψηφοφόροι μπορούν να συγχωρήσουν τους πολιτικούς που ζητούν μεγάλες θυσίες σε περιόδους κρίσης. Ο πρωθυπουργός Βάλντις Ντομπρόβσκις μείωσε τους μισθούς του Δημοσίου κατά 50%,σε μία χώρα που επλήγη από την ύφεση και την καλπάζουσα ανεργία. Όμως,επέστρεψε στην εξουσία από ένα εκλογικό κοινό που πίστεψε ότι προσπαθούσε μόνον να εξυγιάνει την χώρα και τα προβλήματα που τής συσσώρευσαν άλλοι.
Κάτι παρόμοιο μπορούμε να πούμε ότι συνέβη και με τις αυτοδιοικητικές εκλογές στην Ελλάδα,όπου όμως η λαϊκή δυσφορία εκδηλώθηκε με υψηλό ποσοστό αποχής.
Οι Αμερικανοί οικονομολόγοι επισημαίνουν,πάντως,ότι σε παρόμοιες περιπτώσεις σημαντικός είναι ο ρόλος των μέσων μαζικής επικοινωνίας,αλλά και το επίπεδο της κριτικής σκέψης σε λαϊκό επίπεδο. Όσο πιο σοβαρά και πιο υπεύθυνα είναι τα ΜΜΕ σε μία χώρα,τόσο οι εκλογικές αποφάσεις έχουν ορθολογικό χαρακτήρα –τον οποίο,ωστόσο,οι Αμερικανοί οικονομολόγοι χαρακτηρίζουν σε πολλές περιπτώσεις είδος εν ανεπαρκεία,αμφισβητώντας έτσι την νομιμοποίηση εκλογικών συμπεριφορών.
Με την διαπίστωση όμως αυτή ανοίγει ένα άλλο μεγάλο θέμα,αυτό του κατά πόσον οι ψηφοφόροι είναι κοπάδι ή ατομικές οντότητες που σκέπτονται.
Ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος είναι δημοσιογράφος. Επίτιμος διεθνής πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και πρώην πρόεδρος της ΈΣΠΗΤ.
