Πριν ακριρώς από ένα χρόνο,στις 23 Απριλίου του 2010,ο πρωθυπουργός απηύθυνε από το ακριτικό Καστελλόριζο ένα δραματικό διάγγελμα. «Σήμερα»,είπε,«η κατάσταση στις αγορές απειλεί να αποδομήσει,όχι μόνο τις θυσίες του ελληνικού λαού,αλλά και την ομαλή πορεία της οικονομίας…Είναι ανάγκη,ανάγκη εθνική και επιτακτική,να ζητήσουμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης,που από κοινού δημιουργήσαμε στην Ε.Ε. Εχω ήδη δώσει εντολή στον υπουργό Οικονομικών να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες. Και οι εταίροι μας θα συνδράμουν άμεσα και αποφασιστικά,ώστε να παράσχουν στην Ελλάδα το απάνεμο λιμάνι που θα μας επιτρέψει να ξαναχτίσουμε το σκάφος μας με γερά και αξιόπιστα υλικά».
Δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Πολλοί ήδη το προεξοφλούσαν και η άνοδος των spreads -τότε μαθαίναμε όλοι ότι υπάρχουν!- προς τα εκεί οδηγούσε. Η Ελλάδα έπρεπε μέχρι τις 9 Μαΐου να εξασφαλίσει 10,7 δισεκατομμύρια ευρώ,που οι διεθνείς επενδυτές (αυτό που ονομάζουμε αγορές) δεν ήταν διατεθειμένοι να δώσουν. Επειτα από χρόνια εύκολων δανεικών και ευκολότερης σπατάλης η Ελλάδα βρέθηκε στο σταυροδρόμι της χρεοκοπίας ή της ένταξης σε ένα ευρωπαϊκό μηχανισμό,που ευτυχώς ήδη είχε δημιουργηθεί για ελόγου της.
Η ένταξη σ’αυτόν τον τριμερή μηχανισμό (Ε.Ε. ΕΚΤ,ΔΝΤ),ο οποίος ήταν προϊόν πολύμηνων διαπραγματεύσεων,δεν έγινε κατανοητή από τον ελληνικό λαό. Η κυβέρνηση (ως συνήθως) δεν εξήγησε,τα ΜΜΕ (όπως κάνουν πάντα) δραματοποίησαν,οι αριστεροί πνευματικοί ταγοί της χώρας κινδυνολόγησαν και η Νέα Δημοκρατία καταψήφισε. Αυτό που δεν έγινε κατανοητό είναι ότι το αποκαλούμενο Μνημόνιο δεν είναι μια απλή δανειακή σύμβαση με επιτόκια,χρεολύσια κ.λπ. Είναι ένα συνολικό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της χώρας και μάλιστα είναι το μόνο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που έχουμε. Πέρα από φληναφήματα και ευσεβείς διακηρύξεις,κανένα κόμμα,κανένας μαζικός φορέας,κανένας πολιτικός δεν έχει σχεδιάσει έναν ολοκληρωμένο εναλλακτικό χάρτη εξόδου από την κρίση.
Ενα χρόνο μετά η θολούρα συνεχίζεται. Η κυβέρνηση επιμένει στα μισόλογα,τα ΜΜΕ επιμένουν στην αποπροσανατολιστική δραματοποίηση και οι αριστεροί ταγοί στα φληναφήματα. Κι αυτά δεν είναι όλα. Το χειρότερο όλων είναι πως το Μνημόνιο δεν εφαρμόζεται,όχι μόνο σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που έχει,αλλά ούτε καν σύμφωνα με τις ανάγκες της χώρας.
Οι υπουργοί λειτουργούν σαν τους κατεργαραίους της τάξης που απεχθάνονται το διάβασμα και προσπαθούν μονίμως να βρουν δικαιολογίες για την αδράνειά τους και ο πρωθυπουργός δεν τους ανακαλεί καθημερινά στην τάξη. Ακόμη και οι έλεγχοι απόδοσης που εξέδιδε μηνιαίως ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος έχουν εξαφανιστεί. Ψηφίζονται νομοσχέδια που καθυστερούσαν δεκαετίες,αλλά τώρα καθυστερούν τα Προεδρικά τους Διατάγματα. Τα ανοιχτά επαγγέλματα,η απελευθέρωση της οικονομίας και μια σειρά άλλοι στόχοι που θα φέρουν την ανάπτυξη νοθεύτηκαν για χάρη δυναμικών συντεχνιών.
Τώρα,ένα χρόνο μετά το Μνημόνιο,ενώ τα ελλείμματα διογκώνουν το χρέος,ελάχιστοι ασχολούνται με την αιμορραγία που συνεχίζεται. Οπως κάνουμε πάντα,μπορούμε να συζητάμε επ’αόριστον για όλα,αρκεί να μην κάνουμε αυτό που πρέπει. Αντί να μειώνουμε τα ελλείμματα,συζητάμε για το χρέος.
Αντί να επιχειρούμε την παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας,θρηνούμε για τη δανειοδοτούμενη διά της κατανάλωσης «ανάπτυξη». Μόνο που η κυβέρνηση πρέπει να σηκώσει τα μανίκια και να συνεχίσει πιο δυναμικά τις μεταρρυθμίσεις. Δεν το χρωστά σ’εκείνους που μάς δάνεισαν. Το χρωστά στη χώρα.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Καθημερινή”στις 23.4.2011
Σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο πανεπιστήμιο της Nέας Yόρκης "New School for Social Research". Από το 1982 εργάζεται σε αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά. Σήμερα αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Καθημερινή».
