Βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής,όταν τον Οκτώβριο του 2007 η Μέρεντιθ Γουίτνεϊ προέβλεψε πως η τότε κραταιά τράπεζα Citigroup θα αναγκαζόταν να μειώσει το μέρισμά της,ώστε να εξισορροπήσει τον ισολογισμό της. Πέντε ημέρες μετά τη δημοσίευση των εκτιμήσεών της ο επικεφαλής της Citigroup,Τσακ Πρινς,απολύθηκε. Και σαν να μην έφθανε αυτό,η Μέρεντιθ Γουίτνεϊ μίλησε και για μεγάλες ζημίες και απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων,οι οποίες αφορούσαν μεγέθη όπως της Bank of America,της -τότε υγιούς και υπαρκτής- Lehman Brothers και της UBS. Δύο χρόνια νωρίτερα,το 2005,ως απλή αναλύτρια και όχι ως παντοδύναμη “Κασσάνδρα”,ήταν η πρώτη που είχε προειδοποιήσει για πρωτοφανείς ζημίες από τα στεγαστικά δάνεια χαμηλής εξασφάλισης,που είχαν επωμιστεί πάμπολλα πιστωτικά ιδρύματα στις ΗΠΑ. Οι προβλέψεις της επαληθεύτηκαν. Η Μέρεντιθ Γουίτνεϊ εξακοντίστηκε στην κορυφή,και αν και η αξιοπιστία της έχει πληγεί μετά τις προβλέψεις της σχετικά με τη βιωσιμότητα των πολιτειακών ομολόγων των ΗΠΑ (muni bonds),εξακολουθεί να έχει τεράστιο εκτόπισμα και πιστούς οπαδούς.
Ο Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφέας Μάικλ Λιούις,γνωστός στην Ελλάδα από το άρθρο του στο Vanity Fair πέρυσι το Σεπτέμβριο για τις αιτίες του ελληνικού χρέους,δεν φείδεται εγκωμίων. Με θητεία στον λαβύρινθο των αγορών (στο βιβλίο του “Liars’ Poker”κατέγραψε τις εμπειρίες του ως πωλητής ομολόγων στη Salomon Βrothers) γνωρίζει τα πράγματα εκ των έσω. “Είναι ό,τι κοντινότερο διαθέτει η Γουόλ Στριτ σε μαντείο”,λέει με θαυμασμό για την Μέρεντιθ Γουίτνεϊ και θεωρεί υπερβολικές τις επικρίσεις των αντιπάλων της για τα πολιτειακά ομόλογα. Αλλωστε,μία μάντισσα σπανίως προκαλεί αισθήματα αγάπης.
Από το 2007 και μετά δέχεται επιθέσεις μέσω του Τύπου,εκατοντάδες υβριστικά τηλεφωνήματα και ηλεκτρονικά μηνύματα,ενώ μία φορά την απείλησαν πως θα τη σκοτώσουν. Ο Γκας Σκάκο,διαχειριστής κεφαλαίων στην AG Asset Μanagement τονίζει:“Είναι μια γυναίκα,η οποία με μια λέξη της επηρεάζει τις αγορές”. Πέραν τούτου,“είναι διορατική,διέκρινε τι πρόκειται να συμβεί νωρίς και δεν ντράπηκε να το δηλώσει ευθαρσώς”. Οσο για τους άσπονδους εχθρούς της,αυτοί κάποια στιγμή αναγκάζονται να αναγνωρίσουν την ευθυκρισία της. Οπως διατεινόταν πρώην στέλεχος της Citigroup:“Τι πρέπει να κάνεις,όταν το πιο ενοχλητικό άτομο για την τράπεζά σου δικαιώνεται συνεχώς στις προβλέψεις του;Πρέπει να του το αναγνωρίσεις”.
Το 2009,σχεδόν δύο χρόνια μετά την ανάδειξή της στο στερέωμα των σουπερστάρ της Γουόλ Στριτ και της τηλεόρασης,η Μέρεντιθ Γουίτνεϊ είχε πλέον το οπλοστάσιο για να κεφαλαιοποιήσει εκείνη στο ακέραιο τη φήμη της. Μέχρι τότε η εταιρεία της Oppenmheimer &Co. της παρείχε την πλατφόρμα,την πελατεία και τους πόρους,ώστε να διεξάγει απερίσπαστη την έρευνά της. Η εταιρεία εισέπραττε τη μερίδα του λέοντος από τους πελάτες της,αλλά και η ίδια είχε υψηλότατες απολαβές (συνήθως η αφρόκρεμα αναλυτών και αναλυτριών συγκεντρώνει αρκετά εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο,όπως αναφέρει η Wall Street Journal). Η κ. Γουίτνεϊ εγκατέλειψε την Oppenheimer &Co. και ίδρυσε τη δική της εταιρεία αναλύσεων και χρηματιστηριακών ερευνών.
Ο όμιλος που φέρει το όνομά της,Meredith Whitney Advisory Group,συντάσσει περιζήτητες και,όπως είναι αναμενόμενο,αμφιλεγόμενες έρευνες,όπως η φέρουσα τον τίτλο “The Tragedy of Commons”με θέμα τα επισφαλή ομόλογα των 25 μεγαλύτερων αμερικανικών πολιτειών. Eκδόθηκε πέρυσι τον Σεπτέμβριο και προέβλεπε από 50 έως 100 χρεοκοπίες εκατοντάδων δισ. δολ. –μία πρόβλεψη αρκετά επιπόλαιη,όπως αποφαίνονται ακόμα και οι υποστηρικτές της. “Δεν μπορώ να πιστέψω πως στην καριέρα μου μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα εντόπισα τις δύο “μαύρες τρύπες”του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος,τις τράπεζες αρχικά και τώρα τα δημόσια οικονομικά των πολιτειών”,λέει η ίδια. Ως αποτέλεσμα της πρόβλεψής της,από τις 22 Δεκεμβρίου 2010 έως και τις 2 Φεβρουαρίου 2011 ρευστοποιήθηκαν επενδύσεις πολιτειακών ομολόγων ύψους 14 δισ. δολαρίων. Το τέταρτο τρίμηνο του 2010 οι αποδόσεις των συγκεκριμένων τίτλων έφτασαν στο ναδίρ των τελευταίων 16 ετών. Ωστόσο,μέχρι σήμερα,ένα χρόνο μετά,δεν έχει σημειωθεί κάποια χρεοκοπία αμερικανικής πολιτείας. Αυτό έχει δώσει μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για επιθέσεις από τους επικριτές της,με πρώτη την Αλεξάντρα Λέμπενταλ,κόρη και κληρονόμο της “αυτοκρατορίας των ομολόγων”που οικοδόμησαν τρεις γενιές Λέμπενταλ. “Τα νούμερα της κ. Γουίτνεϊ απέχουν από την πραγματικότητα και αν και στα ζητήματα των στεγαστικών δανείων είναι ιδιοφυής,δεν έχει την ίδια εμπειρία και τα ίδια εύσημα στα πολιτειακά ομόλογα”.
Μια ακόμα πιο σκληρή κριτική εις βάρος της “μάντισσας της Γουόλ Στριτ”προήλθε από την εφημερίδα The New York Observer,με την αρθρογράφο Μορίν Κάσικ να χαρακτηρίζει τις εκτιμήσεις της “απογοητευτικά υπερφίαλες”. Η Μέρεντιθ Γουίντεϊ δεν υποχωρεί και υποστηρίζει σθεναρά τις ενδελεχείς αναλύσεις της,οι οποίες βασίζονται σε εξαντλητική έρευνα και δουλειά. “Ο χρόνος θα αποδείξει ποιος έχει δίκιο. Στη Γουόλ Στριτ επικρατεί πραγματική αξιοκρατία. Ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει,αλλά κανείς πελάτης μας δεν απέσυρε την εμπιστοσύνη του από την άριστη δουλειά μας”,ανταπαντά. Και κάθε πελάτης για να έχει πρόσβαση στα δεδομένα της κ. Γουίτνεϊ πρέπει να καταβάλει ως βασική συνδρομή 100.000 δολάρια. “Δεν πρόκειται να μειώσω το κόστος για να προσφέρω τα στοιχεία μου σε όποιον τα ζητήσει. Δε θα ήταν δίκαιο για την υφιστάμενη πελατεία μου. Αλλωστε,η παλιά πελατεία μου έχει προτεραιότητα έναντι της νέας”,σημειώνει.
Η γενική οικονομκή διευθύντρια της Facebook,Σέριλ Σάντμπεργκ,υπογραμμίζει πως “αυτό που θαυμάζω στη Μέρεντιθ Γουίτνεϊ είναι ότι έκτισε την καριέρα της στη σκληρή δουλειά πρώτα και μετά στο να διακηρύσσει την αλήθεια της”. Πέραν της εργατικότητάς της,ένα άλλο στοιχείο της είναι η δημοφιλία της και ο εύθυμος χαρακτήρας της. Στα 8 της υπήρξε η νεότερη εφημεριδοπώλης της γειτονιάς της. Εξαγόρασε τα “δρομολόγια”των φίλων της,αυξάνοντας το εισόδημά της και οργάνωνε γι’ αυτούς σαββατιάτικα πάρτι μετά φιλοξενίας και χειροποίητων κέικ,ώστε να έχει βοηθούς στη διανομή των ογκωδέστερων κυριακάτικων φύλλων.
Τριάντα τρία χρόνια αργότερα δεν έχει αλλάξει πολύ. “Δουλεύει ατελείωτες ώρες και τα Σαββατοκύριακα,αλλά δεν θα χάσει την ευκαιρία να χορέψει”λέει η αδελφή της Γουέντι. Η αντοχή της Μέρεντιθ Γουίτνεϊ μεταφράζεται και σε εκατοντάδες μίλια στον δρόμο,χωρίς να εννοούμε ότι τρέχει με το αυτοκίνητο. Τον Νοέμβριο θα συμμετάσχει στον τρίτο της Μαραθώνιο,για τον οποίο προπονείται εντατικά.
Δημοσιεύθηκε στην ‘Καθημερινή’,8.10.2011
Η Κατερίνα Καπερναράκου είναι δημοσιογράφος,παρακολουθεί το διεθνές οικονομικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα “Καθημερινή”. Διατηρεί εβδομαδαιαία σαββατιάτικη στήλη με τα πρόσωπα της εβδομάδας. Εχει εργαστεί ως παραγωγός και δημοσιογράφος σε ιδιωτικούς και κρατικούς Ρ/Σ και την Ελληνική Υπηρεσία του BBC. Συνεργάζεται με οικονομικά έντυπα και περιοδικά ποικίλης ύλης. Διετέλεσε πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Δ. Αμνηστίας.