Α,όλα κι όλα. Συνήθως (εκτός από σπαρταριστός) είναι και πλήρης ο λόγος του Στέφανου Κασιμάτη στη δεύτερη σελίδα της χάρτινης Καθημερινής (και σε…κάποια σελίδα του δικτυακού τόπου της εφημερίδας). Αλλά την Κυριακή 20.03.2011 ήταν ελλιπής. Τι ελλιπής,δηλαδή,ελλιπέστατος! Έγραφε ο Φαληρεύς για την κατάντια των περιβόητων ολυμπιακών έργων:“[...] η θέα τους,καθώς ρημάζουν παρατημένα,μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε ότι στην πραγματικότητα κάναμε Ολυμπιακούς από νεοπλουτισμό:για τη διεθνή φιγούρα μας και τίποτε περισσότερο. Όμως καθώς το σκέπτομαι τώρα,κρίνω ότι δεν πρέπει να είμαι απόλυτος. Κάτι μας έμεινε από τους Ολυμπιακούς,ώστε να δικαιολογούμε την ξιπασιά μας. Είναι το Μπάντμιντον. Δηλαδή,η Ελλάδα έκανε Ολυμπιακούς με τον σκοπό να αποκτήσει έναν χώρο συναυλιών. Δικαιολογία που μας αξίζει. Είναι για γέλια,αλλά μας αξίζει απολύτως!”
Δεν είναι μόνο το Μπάντμιντον,φίλτατε,είναι και το κλειστό γυμναστήριο Παλαιού Φαλήρου,που μας έμεινε – το “Ταε-κβο-ντό”,στα Ελληνικά…Εκεί,όπου,μεταξύ άλλων,τα τελευταία χρόνια η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) συνηθίζει να διοργανώνει την ετήσια,χριστουγεννιάτικη γιορτή,αφιερωμένη στα παιδιά των μελών της. Όπως,π.χ.,στις 13.03.2010 -ναι στα μέσα Μαρτίου,πέρσι!- που…Έλλη Κοκκίνου,Καλομοίρα,“Κόκκινα Χαλιά”και τραγουδιστές από το X-Factor του Ant1 διασκέδασαν τα παιδιά,σε μια εκδήλωση που παρουσίασε “η συνάδελφος του Star Channel,Χριστίνα Λαμπίρη”,όπως αναφερόταν στη σχετική ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ. [Σχετικά,διαβάστε και το εξαίρετο σχόλιο του Γιώργου Λιάλιου].
Αναζητήστε μόνοι σας το…μίτο της λογικής σε όλες τις παραπάνω πληροφορίες – δε θα το προσπαθήσω εγώ…Εξάλλου,δηλώνω πλήρη αδυναμία. Γιατί,ενώ εδώ,στην ομορφότερη χώρα του κόσμου (που κατοικείται κι από τους εξυπνότερους ανθρώπους του πλανήτη),η ΕΣΗΕΑ εξαγγέλλει απεργίες επειδή ιδιωτικές εταιρείες (όπως είναι οι εφημερίδες) επιμένουν να αποφασίζουν μόνοι τους για τα του οίκου τους (άρα και για τυχόν απολύσεις δημοσιογράφων),έξω…από ´δω συντελείται πραγματική κοσμογονία!
Στις ΗΠΑ,ας πούμε,καθιερωμένα μέσα,όπως η Seattle Post Intelligencer,έχουν περάσει ήδη στη μετάδοση ειδήσεων αποκλειστικά μέσω internet. Ένας από τους (πολλούς) λόγους:η χρήση της νέας τεχνολογίας προσφέρει στους διαφημιστές την ευκαιρία να έχουν πρόσβαση σε συγκεκριμένες κατηγορίες κοινού,κάτι που έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένο στην Αμερική,όπου οι εφημερίδες αναπτύσσουν ιστοσελίδες με περιεχόμενο για συγκεκριμένες γειτονιές και προάστια των πόλεων. Αν και οι μαζικές αγορές παραμένουν,όπως είναι φυσικό,στην πρώτη προτίμηση των διαφημιστών,η παροχή εξειδικευμένου περιεχομένου (=μικρή αγορά) μπορεί να αποβεί αρκετά προσοδοφόρα,καθώς η διαφήμιση της στοχευμένης αυτής υπηρεσίας θα έχει κοστίσει πολύ λιγότερο. Παρ’ όλο που η πλειονότητα των καταναλωτών δηλώνει πως ενδιαφέρεται για περιεχόμενο γενικού ενδιαφέροντος,αυξάνεται διαρκώς και το ποσοστό εκείνων που ζητούν εξειδικευμένη πληροφορία. Οι εκδότες (δείχνουν -και οφείλουν- να) αντιλαμβάνονται την ανάγκη αυτή σαν μια μεγάλη ευκαιρία για μελλοντική ανάπτυξη. Η πρόκληση για τον Τύπο είναι η εύρεση του σημείου ισορροπίας,ώστε να μπορούν να προσφέρουν στους διαφημιστές έναν ολοκληρωμένο τρόπο για να φτάσουν -μέσω των χάρτινων και των online εκδόσεων- τόσο σε μεγάλο όσο και σε συγκεκριμένο (=μικρότερο) κοινό.
Οι παραδοσιακοί εκδότες (έντυπων εφημερίδων) έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα στην παραγωγή περιεχομένου – αποτελεί,λοιπόν,έξυπνη κίνηση εκ μέρους τους η παραγωγή και διάθεση online (σε διάφορες πλατφόρμες) εξειδικευμένου περιεχομένου για στοχευμένο κοινό. Όσοι παραδοσιακοί,γνωστοί εκδότες τολμήσουν να προσαρμόσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα,χρησιμοποιώντας πολλαπλές πλατφόρμες και νέες τεχνολογίες για τη διανομή του περιεχομένου τους (αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το όνομα,το περιεχόμενο και το πνευματικό τους κεφάλαιο),έχουν εξασφαλίσει ένα online κοινό πέρα από το κοινό της παραδοσιακής έντυπης έκδοσης. Καθώς ήδη σημειώνεται μετατόπιση τμήματος των διαφημιστικών εσόδων από τις έντυπες στις online πηγές – για να διατηρηθεί ολόκληρη η “πίτα”οι εκδότες εφημερίδων οφείλουν να δημιουργήσουν νέα,ελκυστικά και καινοτόμα διαφημιστικά πακέτα,καλύπτοντας τόσο την έντυπη όσο και την online έκδοση.
Εξάλλου,παρ’ όλο που οι παραδοσιακές,χάρτινες εφημερίδες διατηρούν ακόμη σημαντικά ερείσματα αξιοπιστίας στο αναγνωστικό κοινό,οι νέοι σε ηλικία αναγνώστες προτιμούν να ενημερώνονται online. “Εφημερίδες διαβάζω όχι για την εφημερίδα,αλλά για τους αρθρογράφους στην εφημερίδα – άσχετα αν συμφωνώ μαζί τους ή όχι. Online τις διαβάζω περισσότερο,όμως…”μου έλεγε τις προάλλες,νέος σε ηλικία,μα ώριμος σε επαγγελματική πείρα,ιδιοκτήτης ελληνικού τεχνολογικού site. “Νομίζω ότι το πρόβλημα με τα έντυπα ΜΜΕ -τουλάχιστον στην Ελλάδα- είναι διπλό:καταρχήν όλα εξαρτώνται,λίγο-πολύ,από την κρατική διαφήμιση κι ύστερα υπάρχει αυτή η…κουλτούρα της αρπαχτής,να κάνω copy-paste να τελειώνω. Νομίζω ότι η σοβαρή δημοσιογραφία διαρκώς συρρικνώνεται και με την εξάρτηση,που από πάντα υπήρχε,και την κρίση,που τώρα υπάρχει,σύντομα θα εξαφανιστεί. Όλο το πράγμα θα καταρρεύσει. Εύχομαι να καταρρεύσει,γιατί δεν κάνει καλό σε κανένα! Θεωρώ,ας πούμε,απαράδεκτο,που sites ελληνικών εφημερίδων δεν αναγράφουν links προς εξωτερικές πηγές – είναι τρελό! Η νοοτροπία του «να μη σε οδηγήσω αλλού,μη τυχόν και σε χάσω από αναγνώστη» είναι εντελώς ηλίθια! Ο κόσμος έρχεται στην εφημερίδα να διαβάσει μια είδηση και,αν θέλει,θα πάει (και) κάπου αλλού. Αυτό δείχνει πόσο ανοιχτός είσαι ως δημοσιογράφος,ως εκδότης,πόσο θέλεις να βοηθήσεις το οικοσύστημά σου,δηλαδή,τελικά,και σένα τον ίδιο!”
Ναι,η αγορά των εφημερίδων αλλάζει. Όχι,οι (σοβαρές) εφημερίδες δε θα σταματήσουν να εκδίδονται (και) σε χαρτί – ίσως όχι κάθε μέρα,πάντως…Σίγουρα,οι εκδότες των παραδοσιακών (έντυπων) εφημερίδων διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα,μεταβαίνοντας από το πιεστήριο στα bytes! Και,αναμφίβολα,οι δημοσιογράφοι (συνεπώς και οι ενώσεις τους…) πρέπει να αντιληφθούν έγκαιρα πως η εποχή που φορούσαν το καπέλο με την ταμπέλα “Τύπος”και…ξεμπέρδευαν,τελείωσε – τώρα οφείλουν να γνωρίζουν τη χρήση laptop και φορητής βιντεοκάμερας,να συνδέονται στο internet μέσω κινητού τηλεφώνου και να στέλνουν το ρεπορτάζ τους από το δρόμο με…γεωγραφική σήμανση (geotagging)!
Ο Παναγιώτης Ανδριανέσης είναι δημοσιογράφος. Υπήρξε δημιουργός και αρχισυντάκτης του e-working της εφημερίδας ‘Ναυτεμπορική’.
